Σε αυτό το άρθρο θα θυμηθούμε 8 κινηματογραφικά περιοδικά που εκδόθηκαν στην Ελλάδα τα τελευταία 50 χρόνια...
Το περιοδικό "Ελληνικός Κινηματογράφος" έκανε την εμφάνισή του τον Οκτώβριο του 1966 και εστίασε σε έναν διαφορετικό ελληνικό κινηματογράφο, δίνοντας έμφαση στις ταινίες που πρωτοπαρουσιάστηκαν στο 7ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (22-28 Σεπτεμβρίου 1966). Ορισμένες από τις ταινίες αυτές ήταν "Με τη Λάμψη στα Μάτια" του Πάνου Γλυκοφρύδη, "Εκδρομή" του Τάκη Κανελλόπουλου, "Μέχρι το Πλοίο" του Αλέξη Δαμιανού, "Πρόσωπο με Πρόσωπο" του Ροβήρου Μανθούλη, "Ο Θάνατος του Αλέξανδρου" του Δημήτρη Κολλάτου και "Τζίμης ο Τίγρης" του Παντελή Βούλγαρη.
Η συντακτική ομάδα του περιοδικού αποτελούνταν από τους Φώτη Αλεξίου (ψευδώνυμο του Αλέξη Γρίβα, νυν πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου), Παύλο Ζάννα, Νίνο Φένεκ Μικελίδη, Γιάννη Μπακογιαννόπουλο και Βασίλη Ραφαηλίδη. Στο περιοδικό εμφανίζεται για πρώτη φορά η φράση "νέος ελληνικός κινηματογράφος", που αποδίδεται στον Αλεξίου, ενώ ο Μπακογιαννόπουλος αναφέρεται στην ενηλικίωση του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Το περιοδικό περιλάμβανε επίσης κριτικές για ξένες ταινίες, όπως "Ο Πόλεμος Τελείωσε" του Αλέν Ρενέ και "Η Καταδίωξη" του Άρθουρ Πεν, καθώς και ειδήσεις για μελλοντικά κινηματογραφικά έργα, όπως το "Πρόσωπο της Μέδουσας" του Νίκου Κούνδουρου.
Κυκλοφόρησαν συνολικά πέντε τεύχη του "Ελληνικού Κινηματογράφου" (το ένα ήταν διπλό), με το τελευταίο να εκδίδεται τον Μάρτιο του 1967.
Σύγχρονος Κινηματογράφος, τεύχος 9-10, Οκτώβριος-Νοέμβριος 1970, δρχ.10
Το περιοδικό "Σύγχρονος Κινηματογράφος" αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κινηματογραφικά περιοδικά που εκδόθηκαν στην Ελλάδα. Ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 1969 υπό την ευθύνη του Βαγγέλη Τρικεριώτη, με διευθυντή σύνταξης τον Βασίλη Ραφαηλίδη και συντακτική ομάδα που περιλάμβανε τους Θόδωρο Αγγελόπουλο, Γιώργο Κόρρα, Τώνη Λυκουρέση, Λάκη Παπαστάθη, Κώστα Σφήκα, ενώ οργανωτές ήταν οι Παντελής Βούλγαρης, Φανή Πετραλιά και Τάκης Χατζόπουλος.
Το διπλό τεύχος 9-10 ήταν αφιερωμένο στο 11ο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και στο εξώφυλλό του φιγουράρει εικόνα από την ταινία "Αναπαράσταση" του Θόδωρου Αγγελόπουλου, με τους πρωταγωνιστές Θάνο Γραμμένο και Τούλα Σταθοπούλου. Στο ίδιο τεύχος, δημοσιεύεται η αξιοσημείωτη κριτική του Βασίλη Ραφαηλίδη για την "Αναπαράσταση" και το "Easy Rider" του Dennis Hopper. Το περιοδικό περιλαμβάνει επίσης αναλύσεις για τον ιταλικό κινηματογράφο, θεωρητικά κείμενα, όπως το "Κινηματογράφος και ιδεολογία" του Ζαν-Πατρίκ Λεμπέλ, καθώς και κριτικές και ειδήσεις από τον κόσμο του κινηματογράφου.
Το "Σύγχρονος Κινηματογράφος" συνέχισε μέχρι τις αρχές του 1973 (με το διπλό τεύχος 27-28), και αργότερα επανεκδόθηκε στη Μεταπολίτευση με τίτλους όπως "Σύγχρονος Κινηματογράφος '74", "Σύγχρονος Κινηματογράφος '75", "Σύγχρονος Κινηματογράφος '76", και "Σύγχρονος Κινηματογράφος '83".
Κούρος/Η Φρίκη στο Cinema, τεύχος 14, 1973, δρχ.15
Το περιοδικό "Κούρος", που εκδόθηκε από τον Λεωνίδα Χρηστάκη, δεν ήταν αποκλειστικά κινηματογραφικό, αλλά κυκλοφόρησε ένα σημαντικό σχετικό τεύχος, πιθανόν το 14ο, στις αρχές του 1973. Το συγκεκριμένο τεύχος ήταν αφιερωμένο στη φρίκη στον κινηματογράφο και υπέγραψε εξ ολοκλήρου ο Δημήτρης Παναγιωτάτος, γνωστός για το ενδιαφέρον του για το φανταστικό. Το τεύχος περιλάμβανε έναν συναρπαστικό οδηγό με πολλές πληροφορίες και φωτογραφίες, επικεντρωμένο στις ταινίες που διαμόρφωσαν το είδος της φρίκης στον κινηματογράφο.
Φιλμ, τεύχος 5, Άνοιξη 1975, δρχ.50
Το περιοδικό "Φιλμ" ήταν ένα ισχυρό περιοδικό στον χώρο του κινηματογράφου, υπό την ιδιοκτησία του Θανάση Καστανιώτη και τη διεύθυνση του Θανάση Ρεντζή. Κυκλοφόρησαν συνολικά 32 τεύχη από το 1974 έως το 1986, με το πέμπτο τεύχος να ξεχωρίζει για το βάρος του στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Το τεύχος αυτό φέρει τον τίτλο "Σύγχρονη Σημειολογία και Φιλμολογία" και περιέχει θεωρητικά κείμενα από σημαντικούς στοχαστές, όπως οι Marshall McLuhan, Γιώργος Διζικιρίκης, Christian Metz, Umberto Eco, και Jean-François Lyotard, εστιάζοντας στη γλώσσα του κινηματογράφου.
Αυτά τα κείμενα διαμόρφωσαν τουλάχιστον μία γενιά Ελλήνων κινηματογραφόφιλων κατά την περίοδο της Μεταπολίτευσης, ενώ σήμερα τέτοιες ανησυχίες φαίνεται να μην απασχολούν τους νέους σινεφίλ.
ΣΙΝΕΜΑ, τεύχος 1, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 1978, δρχ.60
Το "Σινεμά" ήταν ένα τριμηνιαίο κινηματογραφικό περιοδικό που εξέδιδε ο Μάκης Μωραΐτης, γνωστός για τα βιβλία και τα κείμενά του σχετικά με τον πρωτοποριακό και underground κινηματογράφο. Κυκλοφόρησαν 12 τεύχη μέχρι το 1981. Στο πρώτο τεύχος, ο Μωραΐτης αναφέρει την επιθυμία του περιοδικού να προωθήσει έναν νέο κινηματογράφο που, παρότι επαναστατικός, ήταν άγνωστος στην Ελλάδα, και να υποστηρίξει τις πρωτοποριακές τάσεις του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου.
Τσόντα, τεύχος 2, Φεβρουάριος-Μάρτιος 1979, δρχ.40
Το περιοδικό "Τσόντα", που κυκλοφόρησε το 1978, δεν είχε καμία σχέση με το γνωστό νόημα της λέξης, αλλά ήταν κινηματογραφικό περιοδικό που εξέδιδε η Κινηματογραφική Λέσχη του Θεατρικού Εργαστηρίου Θεσσαλονίκης. Στο τεύχος 2 (Φεβρουάριος-Μάρτιος 1979), υπάρχει ένα εκτενές αφιέρωμα στον ουγγρικό κινηματογράφο και άρθρα για τον κινηματογράφο-ντοκουμέντο, όπως οι ταινίες "Αληθινός Φασισμός" του Μίκαϊλ Ρομ και "Η Παρθένος του Αυγούστου" του Χουάν Πινιέιρο. Το περιοδικό συνέχισε την κυκλοφορία του μέχρι το τεύχος 11, τον Νοέμβριο του 1980, με αναλυτικές κινηματογραφικές κριτικές και αφιερώματα.
Το περιοδικό «Ciné Φανταστικό» έκανε την πρώτη του εμφάνιση τον Φεβρουάριο του 1983 και κυκλοφορούσε κάθε δύο μήνες, υπό την επιμέλεια του Βαγγέλη Κοτρώνη. Ο Κοτρώνης, αν και έφυγε από τη ζωή πρόωρα το 1985 σε ηλικία μόλις 28 ετών λόγω τροχαίου ατυχήματος, άφησε ένα ισχυρό αποτύπωμα στο χώρο της τέχνης και του κινηματογράφου. Παρά την σύντομη ζωή του, κατάφερε να εκδώσει λογοτεχνικά και ποιητικά έργα, να ιδρύσει εκδόσεις, να γράψει και να σκηνοθετήσει ταινίες, καθώς και να συμμετάσχει ενεργά σε διάφορα πολιτιστικά δρώμενα.
Στο πρώτο τεύχος του «Ciné Φανταστικό», ο Κοτρώνης σημειώνει στο editorial ότι το περιοδικό έρχεται να καλύψει ένα κενό στον ελληνικό πολιτισμό, εισάγοντας ένα κίνημα κουλτούρας και κοινωνικής έρευνας που είχε ήδη αρχίσει να αναπτύσσεται διεθνώς μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά μόλις πρόσφατα είχε αρχίσει να γίνεται αισθητό στην Ελλάδα. Το περιεχόμενο του πρώτου τεύχους περιλάμβανε ποικίλα θέματα, εστιάζοντας κυρίως στον κινηματογράφο και την ευρύτερη καλλιτεχνική σκηνή.
Αντιθέτως, το περιοδικό «Οθόνη» της δεκαετίας του ’80 θεωρήθηκε το αντίστοιχο του «Σύγχρονου Κινηματογράφου» για την προηγούμενη δεκαετία. Με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το περιοδικό προσπάθησε να συνδυάσει τον βαθύ κινηματογραφικό λόγο με πιο προσιτές αναλύσεις, χωρίς ποτέ να χάνει τη σοβαρότητα και την άποψή του. Στο περιοδικό συνεργάστηκαν γνωστοί αρθρογράφοι όπως οι Νότης Φόρσος, Αλέξης Δερμεντζόγλου και Βασίλης Κεχαγιάς. Το τεύχος που ξεχωρίζουμε περιλαμβάνει στο εξώφυλλο τον Klaus Maria Brandauer από την ταινία «Το Πλοίο των Παρανόμων» του Jerzy Skolimowski, υπογραμμίζοντας την προτίμηση του περιοδικού για την παρουσίαση σημαντικών κινηματογραφικών έργων από την Ελλάδα και το εξωτερικό.