Rebel Without a Cause (1955).Η ταινία σταθμός, που σφράγισε τη δεκαετία του ’50 και γέννησε ένα διαχρονικό σύμβολο, τον James Dean. Το φιλμ αφηγείται την ιστορία ενός ατίθασου έφηβου (υποδειγματικός ο James Dean), που έρχεται σε μια πόλη, συναντά ένα κορίτσι, αμφισβητεί τους γονείς της και αντιμετωπίζει γυμνασιακούς τσαμπουκάδες, με τους πιτσιρικάδες του τοπικού σχολείου.
Η ταινία δανείστηκε τον τίτλο της από το μυθιστόρημα του 1944 του ψυχιάτρου Robert M. Lindner με τίτλο Rebel Without a Cause: The Hypnoanalysis of a Criminal Psychopath.Όχι τόσο μια σπουδαία ταινία, αν και συναρπαστική αφηγηματικά και άψογη στις ερμηνείες και το τεχνικό της κομμάτι, ο Επαναστάτης χωρίς Αιτία από το 1954 είναι ακρογωνιαίος λίθος του λαϊκού πολιτισμού, βάζοντας στο παιχνίδι της ψυχαγωγίας τους έφηβους με μια ολόδική τους ταινία, αν και γυρισμένη από έναν «μεγάλο» σε ηλικία.
Μαζί με τον Φύλακα στη Σίκαλη και το rock n roll, ο Επαναστάτης χωρίς Αιτία είναι ένα κειμήλιο της μεταπολεμικής απελευθέρωσης μιας γενιάς που δεν είχε σχέση με τους πατεράδες της, μιας γενιάς που λαχταρούσε να αποδεσμευτεί από τα τραύματα και τα συντρίμμια και να γλεντήσει το θυμό με ρυθμό. Το Επαναστάτης Χωρίς Αιτία θεωρείται από πολλούς καταραμένη ταινία, καθώς κι οι τρεις πρωταγωνιστές της πέθαναν πρόωρα κι υπό ανεξήγητες συνθήκες.
Την αρχή έκανε ο James Dean που σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα τον Σεπτέμβριο του 1955. Ο Sal Mineo δολοφονήθηκε το 1976 σε ηλικία 37 ετών σε ένα σοκάκι πίσω από την πολυκατοικία στην οποία διέμενε στο Χόλιγουντ, ενώ η Natalie Wood σκοτώθηκε το 1981, ενώ βρισκόταν σε κρουαζιέρα με το σύζυγό της Robert Wagner. Ο «Επαναστάτης Χωρίς Αιτία» έλαβε συνολικά τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ χωρίς όμως να κερδίσει κάποιο χρυσό αγαλματίδιο. Η Natalie Wood προτάθηκε για Όσκαρ Β' Γυναικείου Ρόλου, ενώ ο Sal Mineo προτάθηκε για Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου. Ο James Dean έλαβε υποψηφιότητα (μετά θάνατον) για την πρώτη από τις δυο ταινίες που γύρισε εκείνη τη χρονιά, μαζί με το «Ανατολικά της Εδέμ».